1 stycznia br. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz. U. z 2016 r. poz. 2249) wprowadzająca ważne zmiany w przepisach regulujących usuwanie drzew i krzewów, w odniesieniu do obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie, opłat za usunięcie i kar za usunięcie niezgodne z przepisami.
Zmiany w ww. ustawie w szczególności dotyczą art. 83f, który to zawiera katalog wyjątków od obowiązku uzyskiwania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów.
Zezwolenie nie jest już wymagane wg. nowoobowiązujących przepisów w przypadku:
- drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (oba warunki muszą zostać spełnione jednocześnie, żeby można było dokonać usunięcia bez zezwolenia),
- usuwania drzew i krzewów w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego.
Należy zwrócić uwagę, iż nowe zasady uzyskiwania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów nie oznaczają braku jakichkolwiek ograniczeń w usuwaniu drzew i krzewów. Dotyczy to sytuacji, gdy drzewa objęte są specjalną ochroną wynikającą z ustawy o ochronie przyrody.
Art. 17 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody zawiera katalog zakazów, które mogą zostać wprowadzone w parku krajobrazowym. Na podstawie tego przepisu organ kreujący daną formę ochrony przyrody może wprowadzić poszczególne zakazy do uchwały. W aktualnie obowiązujących aktach prawa powołujących parki krajobrazowe znajduje się m.in. zakaz likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych. Przepis ten można odnaleźć na przykład w par. 3 ust. 1 pkt 3 Uchwały Nr LV/1545/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie: dostosowania formy prawnej Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich.
Zakaz likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, poza parkami krajobrazowymi, może obowiązywać również na obszarach chronionego krajobrazu. Należy pamiętać, że specjalnej ochronie drzewa podlegają m.in w formie pomników przyrody.
Przepisy stanowiące podstawę wprowadzenia wyżej wskazanego zakazu nie uległy zmianie w wyniku nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r., tym samym wprowadzone zakazy pozostają w mocy w takim zakresie, w jakim zostały wprowadzone przez właściwe organy, w tym przypadku – Sejmik Województwa Łódzkiego.
Jeżeli nie zachodzi żaden z wyjątków od zakazów określonych w ustawie o ochronie przyrody, to zadrzewienia śródpolne, przydrożne i nadwodne nie mogą być likwidowane (usuwane) ani niszczone. Należy pamiętać, iż zgodnie z ustawową definicją, zadrzewienia to nie tylko skupiska drzew lecz także pojedyncze drzewa.
Ochrona zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych w parkach krajobrazowych znajduje wyraz również w regulacjach karnych. Każde umyślne naruszenie zakazu jest co najmniej wykroczeniem, a w poważniejszych przypadkach – przestępstwem.
Podsumowując, zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów zawarte w art. 83f ust. 1 pkt 3a i 3b nowelizowanej ustawy ma zastosowanie w sytuacjach, gdy nie obowiązują zakazy likwidowania zadrzewień wprowadzone na obszarach objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody. Gdy zakazy obowiązują, usuwanie – mimo braku wymogu uzyskania decyzji – jest zabronione.
M. Majda
