3 lipca 2023r. w siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej w Ługach (gm. Stryków) odbyło się podsumowanie badań chemicznych i hydrobiologicznych rzeki Młynówki. Badania prowadzone były przez studentów kierunku geomonitoring pod czujnym okiem prof. Macieja Ziułkiewicza z Katedry Geologii i Geomorfologii Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Badania hydrobiologiczne prowadzone były przez panią prof. Joannę Żelazną-Wieczorek z Katedry Algologii i Mykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Wśród zaproszonych gości pojawiła się pani prof. Joanna Petera-Zganiacz – Prodziekan Wydziału Nauk Geograficznych ds. nauki i projektów badawczych oraz pan Witold Kosmowski – Burmistrz Strykowa wraz z panią Tamarą Barańską-Kiemaczyńską – Zastępcą Burmistrza Strykowa. Podczas ćwiczeń terenowych, które prowadzone były w maju br., studenci mieli możliwość przejścia rzeką od ujścia aż do źródeł wraz z pracownikiem Parku, który przybliżył im ten fragment Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Tegoroczne badania prowadzone były pod hasłem „Struga Dobieszkowska czyli jakość wód Ziemi Obiecanej a angropogeniczne zagrożenia 2023"
Wyniki badań prezentowanych przez samych studentów dotyczyły identyfikacji przestrzennych substancji dotyczących przewodnictwa elektrycznego, występowania takich związków jak chlorki, azot amonowy, azot azotanowy NO2 i NO3, fosfor i pH. Na całej długości rzeki – od źródła aż do ujścia ustalono punkty pomiarowe, dodatkowo dokonano pomiarów na rzece Moszczenicy w celu porównawczym. Co ważne, pomiarów dokonywano niemal w tym samym czasie, tak aby zrobić zdjęcie fizykochemiczne rzeki. W odróżnieniu od badań dotychczas prowadzonych, w tym roku badania obejmowały także strefę hyporeiczną, czy miejsce gdzie wody powierzchniowe stykają się z wodami podziemnymi, przestrzeń ta zlokalizowana jest na/w dnie wód powierzchniowych. Wyniki jednoznacznie pokazują, że jest to zupełnie oddzielnie funkcjonująca strefa zaliczana jako odmienny ekoton. Wyniki badań prowadzone były w maju – miesiacu, który pod względem hydrologicznym w tym roku był niezwykle suchy, co także było uwzględniane przy analizie wyników badań.
Jakoś wód można określić jako słabo zanieczyszczone. Choć są pewne aspekty, którymi trzeba się zainteresować, głównie związane z wartościami azotu azotanowego i fosforu fosforanowego.
Najprawdopodobniej duże wartości azotu azotanowego są spowodowane permanentnym dopływem zanieczyszczeń bytowych z ze zlewni podziemnej (długa czas dopływu i duże odległości) Powiązanie tego z wartościami azotu amonowego może sugerować, że zanieczyszczenia mogą występować z przerwami m.in. przez oczyszczalnie ścieków.
Wartości fosforu fosforanowego są największe w odcinku środkowym. Występują tam pola uprawne, zabudowa oraz oczyszczalnia ścieków, co widać po wartościach. Możliwe, że zanieczyszczenia dopływają również z północnego ramienia Strugi Dobieszkowskiej (tzw. ciek z Imielnika).
Wystąpienie zbiornika bobrowego polepsza lekko jakość wód tzn. zmniejsza wartości N-NO3 i P-PO4.
Stężenia 2010-2023 w Strudze Dobieszkowskiej:
Wzrosły: chlorków, azotu-amonowego, azotu-azotanowego;
Obniżyły się: fosforu-fosforanowego.
Ładunki zanieczyszczeń 2010-2023 w Strudze Dobieszkowskiej:
Wzrosły: azotu-amonowego;
Obniżyły się: chlorków, azotu-azotanowego i fosforu-fosforanowego
Struga Dobieszkowska względem ładunku wnoszonego Moszczenicą do Zalewu Strykowskiego:
Chlorki: 38% (Moszczenica: 41%)
Azot-amonowy: 8,5% (Moszczenica: 408%)
Azot-azotanowy: 63% (Moszczenica: 34%)
Fosfor-fosforanowy: 11%
Niestety podsumowanie badań dało smutny obraz, że rzekę Młynówkę, uznawaną za najczystszą rzekę na Wzniesieniach Łódzkich, pod niektórymi względami zaliczyć należy do rzek zanieczyszczonych, widoczny jest wpływ suburbanizacji i presji urbanistycznej na ww. obszar, w badaniach wskazano na zakwity sinicowe w stawie w Dobieszkowie (wyniki są w opracowaniu).
Dodatkowo należałoby stwierdzić, że także w przypadku rzek następuje tu zjawisko ich eutrofizacji, kiedyś stasowane jedynie w odniesieniu do zbiorników wodnych. Dziś stopień zanieczyszczenia rzek jest już tak duży, iż tracą one swoją zdolność do samooczyszczania.
Serdecznie dziękujemy Ochotniczej Straży Pożarnej w Ługach za umożliwienie nam zorganizowania tego spotkania u siebie.
Fotorelacja: Urząd Miasta Strykowa
