Zaduszki lub Dzień Zaduszny, (Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych) – to święto kościelne wywodzące się z wierzeń pogańskich i obrzędowości przedchrześcijańskiej.
Dla nas to wspominanie i odwiedzanie grobów rodzinnych, przyjaciół i znajomych którzy odeszli…Ale pracując tyle lat w terenie szczególnie tego dnia bądźmy z Tymi o których już nikt nie pamięta, bądź pamięć się zaciera…Wspomnijmy zatem tysiące zmarłych na skutek epidemii chorób zakaźnych spoczywających na zapomnianych „cmentarzykach cholerycznych”; liczne pobojowiska od średniowiecza aż do I Wielkiej Wojny; zapomniane mogiły powstańców styczniowych, żołnierzy wszystkich armii i partyzantów z II wojny światowej; dziesiątki tysięcy mieszkańców Rzeczypospolitej Wielu Narodów i wielu wyznań spoczywających na nie istniejących cmentarzach bądź pochowanych „bez mszy, olejów, pogrzebu”…Bez patosu w ten dzień możemy przytoczyć słowa wieszcza : „Jeśli zapomnę o Nich, Ty Boże na Niebie, Zapomnij o mnie!”
[Adam Mickiewicz, Dziady].
(PW)
