Każda pora roku jest doskonała na wędrówki przyrodnicze, do czego serdecznie zachęcamy. Teraz, gdy w otoczeniu brakuje nam koloru zielonego, być może okaże się, że to co w pełni sezonu wegetacyjnego nam umyka, teraz ‘wpadnie nam w oko” bez problemu. Być może spacerując po Wzniesieniach Łódzkich, szczególnie w okolicach terenów związanych z wodą – przy mniejszych naszych rzekach, natrafimy na źródła, których mnogość niejednego mogłaby zaskoczyć.
Źródła, czyli naturalne skoncentrowane wypływy wód podziemnych bogate są w życie biologiczne. Własnym okiem dostrzeżemy kiełże czy wypławki, ale być może uda nam się także dostrzec skupiska takich organizmów jakimi są glony. W wodach wypływających ze źródeł, które nie są przekształcone przez działalność człowieka notowano, przekazując za panią prof. Joanną Żelazną Wieczorek z Katedry Algologii i Mykologii, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ, nawet około 200 gatunków okrzemków.
Wypływy ze źródlisk, szczególnie tych o dużej wydajności tworzą na Wzniesieniach Łódzkich warunki przypominające górskie potoki i takie miejsca sprzyjają występowaniu również gatunków glonów objętych ochroną gatunkową – do nich należy krasnorost występujący w słodkich wodach śródlądowych - Hildenbrandia rivularis.
Tworzy przepiękne czerwone naloty na kamieniach, rozrasta się na nich, szczególnie właśnie przy szybkim nurcie wody i w miejscach zacienionych. Zacienione miejsca sprzyjają rozwojowi takiego organizmu, który pamiętajmy potrzebuje światła do życia. Związane jest to z takim bardzo specyficznym zjawiskiem uruchamiania barwników, które pozwalają wychwytywać światło, wtedy kiedy go nie ma pod dostatkiem, wykorzystując w pełni spektrum światła widzialnego.
Hildenbrandia rivularis w Polsce objęta ochroną gatunkową od 2004 r. (jako jeden z nielicznych gatunków glonów spoza grupy ramienic). Wpisana na czerwoną listę glonów Polski ze statusem V – gatunek narażony. Na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich znane nam są dwa stanowiska tego glona.
a) Hildenbrandia rivularis, b) plecha glona hildenbrandia rivularis rosnąca na kamieniu (ujęcie makroskopowe), c) plecha porastająca powierzchnię kamienia,
d) część plechy rosnąca w różnych kierunkach, e) plecha widziana od góry, f) część plechy w przekroju pionowym
Źródło:
- Joanna Żelazna-Wieczorek, Maciej Ziułkiewicz. Hildenbrandia rivularis (Rhodophyta) in Central Poland. „Acta Societatis Botanicorum”. 77 (1), s. 41–47, 2008. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN.
- Materiały do konferencji z 25-lecia Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich
- Jadwiga Siemińska: Czerwona lista glonów zagrożonych w Polsce. W: Lista roślin zagrożonych w Polsce. K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1992, s. 7–19.
