Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania (ang. „European Day of Healthy Food and Cooking”) został zainicjowany w 2007 roku przez Komisarza Unii Europejskiej i Euro- Toques- organizację zrzeszającą szefów kuchni. Celem święta jest promowanie zdrowego jedzenia, dobrych nawyków żywieniowych, spożywania regularnie posiłków, informowanie o konsekwencjach złej diety.
Zdrowe jedzenie to dostarczanie organizmowi wysokiej jakości pożywienia w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu. Jakość jedzenia odnosi się do: naturalnego pochodzenia produktów spożywczych, najlepiej z gospodarstw ekologicznych; wyższej biodostępności zawartych w zdrowej żywności składników odżywczych, witamin, minerałów; braku modyfikacji genetycznych żywności; braku zanieczyszczenia produktów pochodzenia zwierzęcego antybiotykami, chemią weterynaryjną i stymulatorami wzrostu; braku zanieczyszczenia produktów pochodzenia roślinnego chemią rolną, pestycydami i metalami ciężkimi. Zdrowe jedzenie zakłada odpowiednią ilość spożytego pokarmu. Potrzeby energetyczne organizmu powinny równoważyć się z kalorycznością dostarczanego w ciągu dnia pożywienia. Osoby aktywne fizycznie, kobiety ciężarne i karmiące wykazują wyższe zapotrzebowanie, dlatego ich jadłospis powinien zapewniać odpowiedni poziom energii. Zbyt niska kaloryczność diety prowadzi do niedożywienia, zaburzeń hormonalnych oraz nadmiernej utraty masy ciała. Z kolei nadmierna podaż energii powoduje przyrost tkanki tłuszczowej, czego konsekwencją jest wystąpienie nadwagi i otyłości.
Odżywianie jest ważne dla każdego. W połączeniu z aktywnością fizyczną i utrzymaniem zdrowej wagi, zdrowe odżywianie jest doskonałym sposobem na utrzymanie silnego i zdrowego organizmu.
Zdrowe odżywianie oznacza spożywanie różnorodnych zdrowych produktów, które dostarczają składników odżywczych potrzebnych do zachowania zdrowia, dobrego samopoczucia i energii. Te składniki odżywcze obejmują białko, węglowodany, tłuszcz, wodę, witaminy i minerały.
Główne zasady zdrowego odżywiania dotyczą regularnego spożywania posiłków, sięgania po różne produkty spożywcze w odpowiednich proporcjach i dostarczania do organizmu niezbędnych składników odżywczych. Kluczowe w diecie są warzywa, owoce, produkty zbożowe, nabiał i wybrane mięsa. Powinniśmy zrezygnować z nadmiaru cukru, soli i tłuszczu zwierzęcego. Ważne jest też picie wody i unikanie produktów niekorzystnych dla zdrowia, w tym alkoholu, słodyczy czy fast foodów. Dodatkowe wytyczne dotyczące zdrowego odżywiania to zwracanie uwagi na pochodzenie produktów spożywczych, prawidłowe ich przechowywanie oraz eliminowanie z kuchni produktów nieświeżych lub zepsutych.
Zdrowe odżywianie opiera się na tym, co jemy, ale też na tym, w jaki sposób przygotowujemy posiłki. Do zdrowych technik gotowania zalicza się gotowanie w wodzie i na parze, duszenie, pieczenie bez tłuszczu, w folii, piekarniku i naczyniach ceramicznych. Zdrowe gotowanie ułatwia też wybór najlepszych olejów i tłuszczów do stosowania na zimno lub przy obróbce termicznej pokarmów.
Zasady zdrowego odżywiania
1. Wybieraj produkty pochodzenia naturalnego, z ekologicznych gospodarstw – mięso, nabiał, jaja, produkty zbożowe, warzywa i owoce.
2. Zachowaj sezonowość produktów. Im krótsza droga produktu od producenta do konsumenta, tym większa zawartość składników odżywczych, witamin i minerałów i niższe skażenie chemią rolną.
3. Spożywaj produkty o jak najmniejszym stopniu przetworzenia. Zjedzenie surowych owoców, będzie korzystniejsze dla zdrowia, niż wypicie soku, spożycie dżemu.
4. Warzywa i owoce w proporcji 3:1 powinny stanowić połowę „zdrowego talerza”. Różnokolorowe rośliny są źródłem witamin i błonnika pokarmowego.
5. Błonnik pokarmowy spożywany we właściwej ilości zapewnia właściwą perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom i pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
6. Zdrowe węglowodany – lista: kasze, makaron razowy, płatki owsiane, pieczywo razowe jako podstawowe źródło energii.
7. Nasiona roślin strączkowych, czyli białko pochodzenia roślinnego m.in. ciecierzyca, soczewica, fasola, groch, bób, jako alternatywa dla białka zwierzęcego.
8. Dzień rozpoczynaj od pożywnego śniadania, które będzie źródłem energii i zapewni właściwy poziom koncentracji. Prostym rozwiązaniem są zdrowe koktajle na śniadanie, musli bezglutenowe lub płatki owsiane z orzechami i nasionami.
9. Pij wodę w ilości około 2 litrów na dobę.
Opr.DWB.
