17 czerwca obchodzimy Dzień Przeciwdziałania Pustynnieniu i Suszy.
Celem obchodów Światowego Dnia Walki z Pustynnieniem i Suszą, ogłoszonego przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w styczniu 1995 r., jest zwrócenie uwagi na sposoby zapobiegania obu zjawiskom. Przez nasilające się zmiany klimatu Polska, której grozi pustynnienie, musi się liczyć z częstszym występowaniem zarówno suszy, jak i powodzi. Ze zjawiskiem pustynnienia mamy do czynienia wtedy, kiedy obszar pustyń się poszerza tam gdzie w czasach historycznych się nie pojawiały.
Jeśli chodzi o suszę to rozumiemy przez nią długotrwały okres podczas którego nie występują opady atmosferyczne lub , w stosunku do średnich wartości, ich występowanie jest nieznaczne.
Susze nie są nowym zjawiskiem, ale są coraz częstsze. W latach 1951-1981 odnotowano w Polsce zaledwie sześć susz (jedną średnio co 5 lat), w latach 1982–2011 aż 18 (występowały średnio co 2 lata), a od 2013 – susza dotyka nas każdego roku. W 2020 roku po raz pierwszy doświadczyliśmy suszy już wiosną.
Najbardziej znana susza, miała miejsce na przełomie lat 60. i 70. XX w. w Afryce Subsaharyjskiej. Żywioł pochłonął wtedy 200 tysięcy ludzi oraz miliony zwierząt. W 1977 roku, na Konferencji Narodów Zjednoczonych dotyczącej Pustynnienia (United Nations Conference on Desertification, UNCOD) w Nairobi, po raz pierwszy uznano proces rozprzestrzeniana się obszarów pustynnych jako problem światowy oraz przyjęto plan działań do walki z pustynnieniem.
W dotychczasowym klimacie Polski to topnienie śniegu było najważniejszym wiosennym źródłem zasilania gleb w wodę. Śnieg utrzymujący się na polach i w lasach topniał zasilając wody gruntowe i rzeki, a procesowi temu towarzyszyły naturalne wezbrania roztopowe. Obecnie w związku z częstym brakiem pokrywy śnieżnej, także wiosenne, a nie tylko jesienne stany rzek są niskie. Śnieg zastąpił szybko spływający do rzek deszcz.
Nasz kraj ma jedne z najskromniejszych zasobów wodnych w Europie. Przez nasilające się zmiany klimatu Polska musi się liczyć z częstszym występowaniem zarówno suszy, jak i powodzi. Zmiany klimatu mają ogromny wpływ na przyrodę, gospodarkę i życie ludzi, w przypadku rolnictwa (dziś zależnego od deszczu) wkrótce koniecznością stanie się dodatkowe nawadnianie upraw. Z kolei w miastach, w których znajduje się wiele powierzchni nieprzepuszczalnych, intensywne opady zwiększają straty wywołane tzw. szybkimi powodziami miejskimi.
Lekarstwem na pustynnienie Polski jest retencjonowanie, czyli przechwytywanie wody, kiedy jest jej nadmiar i oddawanie, kiedy panuje susza, przede wszystkim w postaci retencji naturalnej i małej. Kluczowy czynnik to ochrona naturalnego krajobrazu, środowiska wodnego i bioróżnorodności.
Co możesz zrobić aby oszczędzać wodę w swoim otoczeniu i zapobiegać suszy?
- bierz prysznic zamiast kąpieli w wannie
- zakręcaj kran podczas mycia zębów
- zbieraj deszczówkę – możesz ją wykorzystać do podlewania ogrodu
- załóż łąkę kwietną – jest suszoodporna i zatrzymuje wilgoć w glebie dłużej niż trawnik
- twórz ogrody z dużą ilością roślin, też zatrzymują wodę
- myj owoce i warzywa w misce
- nie kupuj zbędnych ubrań, ich produkcja zużywa duże ilości wody
Opr.DWB
